Một số nội dung cần lưu ý với quy định thiết bị an toàn cho trẻ em trên ô tô

Theo quy định của Luật TTATGT Đường bộ, kể từ 01/01/2026, khi chở trẻ em dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35 mét trên xe ô tô không được cho trẻ em ngồi cùng hàng ghế với người lái xe, trừ loại xe ô tô chỉ có một hàng ghế; người lái xe phải sử dụng, hướng dẫn sử dụng thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em. Đây là quy định sẽ có hiệu lực từ 01/01/2026.

Ông Dương Kim Tuấn, Phó Giám đốc Trung tâm nghiên cứu chính sách và phòng chống chấn thương Đại học Y tế công cộng nhấn mạnh: "Hiện nay cơ quan chức năng đã ban hành tiêu chuẩn thiết bị an toàn cho trẻ em trên ô tô tại Việt Nam, đây chính là căn cứ quan trọng để các tổ chức tham khảo trong quá trình, sản xuất phân phối. Với người dân, thì cũng giống như mũ bảo hiểm, cần sử dụng thiết bị an toàn cho trẻ em đạt chuẩn"

Bên cạnh đó ông Tuấn cho biết bất cứ thiết bị an toàn nào nào đều có thể áp dụng đối với cả xe mới và xe cũ. Xe cũ chỉ cần dùng dây bảo hiểm cố định ghế trẻ em là có thể sử dụng, tất nhiên việc lắp đặt cần phải theo hướng dẫn của nhà sản xuất thiết bị. Bài học tại Malaysia vào giai đoạn đầu cho thấy trong 5000 trường hợp có tới 95% lắp đặt thiết bị chưa đúng, bởi vậy tác dụng bảo vệ của thiết bị an toàn sẽ hạn chế thậm chí không phát được tính năng vốn có. Chính bởi vậy việc đọc kỹ hướng dẫn sử dụng, lắp đặt đúng thiết bị an toàn cho trẻ em trên ô tô sẽ là một nội dung cần được tuyên truyền rộng rãi trong thời gian tới.

PGS.TS Phạm Việt Cường Giám đốc trung tâm Nghiên cứu chính sách và Phòng chống chấn thương, Trường Đại học Y tế Công Cộng cho biết đề xuất sử dụng thiết bị an toàn cho trẻ em nhận được phản ứng rất tích cực của cộng đồng, mạng xã hội và trên các phương tiện thông tin đại chúng. Hiện nay mặc dù chưa tới thời điểm thực thi nhưng một số người dân đã tự động áp dụng. Trong một số cuộc thăm dò dư luận rộng rãi trên toàn quốc, tỷ lệ ủng hộ đề xuất lên tới 85%.

Theo ông Trần Hữu Minh, Chánh Văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia, theo quy định hiện nay tất cả các chuyến đi bằng ô tô có trẻ em dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35 mét đều cần thực hiện đúng quy định.

Tuy nhiên thực tế nên tập trung triển khai quy định với xe con cá nhân trước, vì đây là loại xe có thể di chuyển ở tốc độ cao trên cao tốc (tốc độ tối đa 120 km/h), tần suất trẻ em sử dụng cao (xe gia đình) và bố mẹ người giám hộ luôn biết trước được nhu cầu này.

Với vận tải công cộng, xe kinh doanh vận tải: nên có lộ trình dài để có thể chuẩn bị hoặc có quy định riêng vì vận tải công cộng có tốc độ thấp, hoạt động trong đô thị; phương tiện vận tải công cộng thường có có tiêu chuẩn an toàn cao hơn; cuối cùng là sự khó khăn trong đáp ứng nhu cầu ngẫu nhiên chở trẻ em trong vận tải công cộng và kinh doanh vận tải. Có thể quy định xe chở học sinh mầm non và tiểu học cần có dây bảo hiểm chuyên dụng thiết kế phù hợp với lứa tuổi học sinh. Do đó trong hướng dẫn triển khai nên cân nhắc: quy định "trừ xe ô tô kinh doanh vận tải hành khách theo quy định của pháp luật".

"Cuối cùng việc sử dụng thiết bị an toàn với trẻ em ban đầu sẽ có những thách thức nhất định: trẻ không chịu ngồi, thể hiện khó chịu, quấy....thường là phản ánh của các bậc cha mẹ phụ huynh phản ánh. Tuy nhiên đó là điều rất bình thường và giai đoạn đầu đỏi hỏi phụ huynh phải nhất quán, kiên trì, rõ ràng để hình thành thói quen tốt cho trẻ từ bé. Thực tế cho thấy với trẻ em: nếu phụ huynh thể hiện sự nhất quán, lần đầu có thể khó - lần sau dễ hơn và lần thứ 3 thành thói quen của trẻ. Trong việc này người lớn phải nêu gương. Khi lên xe là luôn thắt dây an toàn, nhắc nhở tất cả mọi người trên xe. Bên cạnh đó phụ huynh cần có chuẩn tốt cho chuyến đi của trẻ, đặc biệt là những lần đầu sử dụng thiết bị (quần áo, đồ chơi, lịch trình ăn nghỉ, cự ly chuyến đi vừa phải...) qua đó tạo ra cho trẻ và chính mình một trải nghiệm dễ chịu khi lần đầu sử dụng thiết bị an toàn trên ô tô. Đó là những lời khuyên rất có giá trị khi bắt đầu xây dựng một thói quen tốt, ý thức thuân thủ pháp luật cho thế hệ trẻ", ông Minh nhấn mạnh.